Toekomst afvalmanagement

Afvalmanagement is een term die zowel door afvalinzamelaars wordt gebruikt, als door afvaladviesbureau’s. In beide gevallen willen ze graag afvalstromen afvoeren, waarop verdiend kan worden. De afgelopen 15 jaar heeft het afvalmanagement, ook wel afvalbeheer, een significante verandering doorgemaakt.

Afvalbeheer 15 jaar geleden

Het is nog niet zo heel lang, dat bedrijven bewust(er) met hun afvalstromen om gaan en er goed gescheiden wordt. Meer dan een decennium geleden was het eerder gebruik dan uitzondering dat alles in de restafvalcontainer gekiept werd. De afvalinzamelaars vonden dit prima, daar zij geld konden verdienen met het inzetten van hun chauffeurs met vrachtauto’s en de marge prima was op het restafval. Een echte incentive om de klant te adviseren om te gaan scheiden was er nog niet. Totdat…de eerste afvaladviesbureau‘s om de hoek kwamen kijken; zij zagen dat er veel bespaard kon worden door de klant te adviseren om bepaalde stromen, zoals folie en karton, uit het restafval te scheiden. De klant bespaarde hiermee hoge restafvalkosten, en het afvaladviesbureau maakt een goeie sier, ondanks dat de daadwerkelijke opbrengsten van hetgeen gescheiden werd, uit beeld bleven van de klant.

Afvalbeheer anno nu

De tijdsgeest ten aanzien van verspilling is inmiddels veranderd, en het is eerder regel dan uitzondering dat een bedrijf de afvalstromen scheidt. Afvalinzamelaars hebben ook ingezien dat ze hun dienstenpakket moeten aanpassen en de klant meer moeten “adviseren”, dan wel de juiste inzamelmiddelen moeten geven, zoals een balenpers. Uiteraard snijdt de afvalinzamelaar hiermee in z’n eigen vingers, omdat er minder transporten zullen zijn, als een afvalstroom geperst wordt. Maar a la, tegen de tijdgeest valt niet op te boksen! Daarentegen hebben de afvaladviesbureau‘s meer concurrentie gekregen; de inzamelaars helpen de klant nu ook met het verlagen van het restafval, én ook op het gebied van digitalisering hebben de afvalinzamelaars een stap gemaakt. De toegevoegde waarde van een afvaladviesbureau, ook wel een “tussenpersoon”,  is daarmee aanzienlijk verminderd. Desondanks zijn er nog veel grote bedrijven, ingegeven door een hang naar mooie rapporten, die graag extra betalen voor een intermediair voor hun afvalbeheer. Het feit dat afvaladviesbureau steeds meer adverteren met casu waarin ze laten zien dat ze hun klanten helpen met afval “voorkomen” of “hergebruiken”, laat zien dat deze beroepsgroep onder druk staat; immers, je eigen business “voorkomen” of “tenietdoen”, is vaak een laatste redmiddel.

Toekomst afvalbeheer

Er is een aantal belangrijke ontwikkelingen gaande in de afvalbranche:

1.  er vindt concentratievorming plaats in het aantal inzamelaars; de keuze het uit het aantal (regionale) inzamelaars wordt steeds kleiner. Hierdoor neemt de noodzaak om met een tussenpersoon te werken af.

2. productontwerpen zullen meer inspelen op recyclebaarheid en herbruikbaarheid, en zullen uit minder verschillende materialen bestaan, waardoor er meer “monostromen” als afval vrijkomen. Een veelvoorkomende monostroom vindt zijn weg eenvoudiger naar een verwerker of hergebruiker. Indien volumes groot genoeg zijn, zullen verwerkers/hergebruikers meer rechtstreeks bij fabrieken afvalstromen afvoeren.

3. er komt een ban op export van afvalstromen naar niet-Oeso landen. Dit kan het einde betekenen van grote afvalhandelaren, maar zal ook een extra druk leggen op de capaciteit van verwerkers in Europa én op het makkelijker maken van te recyclen producten (punt 2). Ook dit zal ervoor zorgen dat producten beter recyclebaar/herbruikbaar moeten zijn, met als gevolg dat er voor steeds meer stromen 1 grote algemene logistieke weg komt.

4. Een toenemend tekort aan personeel, zoals chauffeurs. Afvalinzamelaars kunnen nauwelijks hun eigen klanten nog bedienen, en zullen daardoor steeds minder geneigd zijn om klanten van tussenpersonen dezelfde service te bieden.

Conclusie

Afvalstromen zullen steeds “monotomer” worden door gebrek aan (buitenlandse) afzetmogelijkheden voor slecht recyclebare afvalstromen en ontwerpen die meer op recycling geënt zijn. Het afvoeren van productie-afval wordt daardoor steeds eenvoudiger, met recyclingmogelijkheden dichter bij huis en daarmee simpelere logistieke ketens. Hiermee krijgt een goede logistieke speler (een afvalinzamelaar) een belangrijkere rol in de afvalketen; de toegevoegde waarde van een afvalmanagementbureau / tussenpersoon zal steeds minder worden, als je de rapporten tenminste niet als “waarde-creatie” ziet.

Een monostroom big bags die hergebruikt kunnen worden: