Kunststof afval levert altijd geld op?

Bij veel aanbiedingen die wij ontvangen, gaat de aanbieder er vanuit dat zijn/haar oud kunststofdepotje een fortuin waard zou moeten zijn. Voor een aantal soorten kunststoffen geldt dit zeker, maar voor een merendeel ook niet. Wij leggen het hier uit.

Wat bepaalt de waarde van kunststofafval?

Voor het grote publiek is “recyclen” een term waarmee men bedoelt dat het materiaal eigenlijk wordt omgetoverd tot iets nieuws, en men neemt aan dat dit kan zonder kosten of energie. Recyclen levert dus direct geld op!

In de praktijk is “recyclen” niks meer dan een productieproces, met een fabriek, transport, met een inkoopzijde en een verkoopzijde. Wij leggen het hieronder in wat meer detail uit!

Prijsbepalende factor 1: inzameling & opslag

Het kunststofmateriaal moet in veel gevallen van de aanbieder, naar het inzamelingsdepot worden vervoerd. Met andere woorden, de vrachtwagen a €85 per uur, haalt het materiaal op, en vervolgens wordt het uitgeladen door een heftruck met chauffeur. Afhankelijk van het dagelijkse aanbod, zal het materiaal in het afvaldepot worden opgeslagen, waarvoor men huur of aflossing met rente aan de bank moet betalen.

Prijsbepalende factor 2: balen persen en transporteren

In veel gevallen worden kunststofafvalstromen in balen geperst, zoals LDPE folie, of HDPE kratjes. Dit gebeurt middels zeer krachtige balenpersen die bundels/balen van 600-1.200 kg maken, zodat de transportkosten minimaal zullen zijn. Een dergelijke persmachine kost veel stroom, arbeid en de metalen banden om de bundels bij elkaar te houden, zijn ook niet goedkoop. Als er eenmaal een vracht klaar is, 20-24 ton, dan wordt deze naar een eindverwerker gereden, of per boot naar een ander continent. Vergis u niet, afvalstromen gaan de hele wereld over!

Het spreekt voor zich dat bovenstaande processen geld kosten.

Prijsbepalende factor 3: transport en verwerking

Als de bootreis of vrachtwagenavontuur eenmaal achter de rug is, wordt het materiaal wederom door een heftruckchauffeur gelost. Op de verwerkingslocatie – afhankelijk van type en kwaliteit afval – wordt het gesorteerd, gewassen en gemalen/geshreddered. In veel gevallen gaat het materiaal alsnog op transport naar een andere verwerkingslocatie, waar het maalgoed wordt omgezet tot een “kunststofkorrel”.

Het sorteren, wassen, shredderen en het verhitten van gemalen kunststof tot korrels kost (zeer) veel stroom, en vereist specialistisch productiepersoneel. Dit kost geld.

Prijsbepalende factor 4: transport en omsmelting

Zodra de kunststofkorrel is gemaakt, is het plastic feitelijk klaar om “gerecycled” te worden. In vrijwel alle gevallen gaat het kunststof weer op transport naar een productiebedrijf (ergens in de wereld) die de korrels omsmelten tot een product. Naast het transport, kost het smelten wederom geld, met dito productiepersoneel.

Conclusie waardeketen kunststof

In bovenstaande summiere schets van de productieketen voor “recycling”, zal de oplettende lezer 3 transporten constateren en meerdere energie verbruikende processen. Dit hele traject zal betaald moeten worden door de eindgebruiker die een prijs biedt voor de korrel. De korrel is ook weer onderdeel van marktwerking, waarbij de prijs van nieuwe korrels meewegen. Dus als nieuwe korrels goedkoper worden, zal de waarde van gerecyclede korrels meedalen. Het is dan altijd de vraag voor de aanbieder van het “maagdelijke kunststofafval” of er netto geld overblijft na het aftrekken van alle kostenposten in de hele kunststofrecyclingketen….

N.b. in dit stuk is niet de negatieve milieu-impact meegerekend van het recycling van kunststof. De afgelegde kilometers en het energieverbruik zijn niet gering.